لرزه‌خیزی القایی در مخزن سد مسجد سلیمان (جنوب باختر ایران)

نویسندگان

  • فرزام یمینی‌فرد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.
  • محمد تاتار معاون پژوهشی/پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله
  • محمدرضا ابراهیمی پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران.
چکیده مقاله:

قرار گرفتن سد مسجد سلیمان در زون لرزه زمین‌ساختی زاگرس که یکی از فعال‌ترین زون‌های  لرزه‌زمین‌ساختی ایران است، ضرورت انجام مطالعات گسترده و  بویژه بررسی اثر دریاچه سد آن (ارتفاع 177 متر و حجم 261 میلیون متر مکعب) بر تغییرات آهنگ لرزه‌خیزی منطقه را بیش از پیش آشکار می‌سازد. به دنبال اتمام آبگیری مخزن (25/06/2002) و  با توجه به داده‌های شبکه‌های ملی و جهانی چون کاتالوگ پژوهشگاه  بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله (IIEES) و کاتالوگ (EHB)، افزایش لرزه‌خیزی در گستره مخزن سد دیده می‌شود و 90 روز پس از اتمام آبگیری در تاریخ 25/09/2002، زمین‌لرزه‌ای با بزرگی  6/5= Mw در منطقه سد مسجد سلیمان رخ می‌دهد. شبکه لرزه‌نگاری محلی در منطقه سد از ماه ژوئن سال 2006 نصب شد و اطلاعات لرزه‌ای در فاصله زمانی  15 ماه تا ماه آگوست سال 2007 مورد بررسی قرار گرفت. بزرگ‌ترین زمین‌لرزه‌های رخ داده در بازه زمانی نصب شبکه لرزه‌نگاری محلی بزرگاهایی معادل 6/3= ML و 9/3= MLداشتند. مطالعات آماری صورت گرفته همگی دلالت بر القایی بودن زمین‌لرزه‌های رخ داده در منطقه سد دارند. به رغم نداشتن یک شبکه محلی در هنگام رخداد زمین‌لرزه 25/09/2002 (6/5= Mw) به روشنی می‌توان القایی بودن این زمین‌لرزه را با استفاده از نتایج حاصل از محاسبات آماری انجام شده و به لطف داشتن منحنی تغییرات سطح تراز آب از ابتدای آبگیری مخزن و نیز پس‌لرزه‌های مکان‌یابی شده این زمین‌لرزه توسط تک ایستگاه نصب شده در محل مخزن، اثبات کرد. زمین‌لرزه 25/09/2002 مسجد سلیمان با بزرگی6/5= Mw در واقع نخستین و بزرگ‌ترین زمین‌لرزه القایی است که در ایران شناسایی و روی داده است.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی ناهمگنی‌های تنش با استفاده از ضریب b در زمین‌لرزه‌های القایی مخزن در گستره سد مسجد سلیمان (جنوب باختر ایران)

رابطه Gutenberg & Richter (1942) یکی از روابط تجربی شناخته شده در زلزله‌شناسی است که ارائه دهنده بسامد وقوع زمین‌لرزه‌ها به عنوان تابعی از بزرگا است: مقدار ضریب به مدت زمان مشاهده، ابعاد محدوده مورد مطالعه و میزان لرزه‌خیزی منطقه بستگی دارد، در صورتی که ضریبb با نسبت زمین لرزه‌های دارا...

متن کامل

توزیع بَرخالی (فرکتالی) لرزه‌خیزی القایی در مخزن سد مسجد سلیمان (جنوب غرب ایران)

سد مسجد سلیمان در زون لرزه‌زمین‌ساختی زاگرس که یکی از فعال‌ترین زون‌‌های لرزه‌زمین‌ساختی ایران است، قرار دارد. مشاهدات و بررسی‌‌های به عمل آمده نشان می‌‌دهد که پس از آبگیری سد، لرزه‌خیزی منطقه به طور چشمگیری افزایش یافته که این ممکن است متأثر از بدنه سد، ارتفاع، و یا حجم آب دریاچه آن (ارتفاع 177متر و حجم 261 میلیون متر مکعب) در تغییر روند لرزه‌خیزی منطقه باشد. لرزه‌خیزی منطقه را با استفاده از ت...

متن کامل

توزیع بَرخالی (فرکتالی) لرزه خیزی القایی در مخزن سد مسجد سلیمان (جنوب غرب ایران)

سد مسجد سلیمان در زون لرزه زمین ساختی زاگرس که یکی از فعال ترین زون های لرزه زمین ساختی ایران است، قرار دارد. مشاهدات و بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که پس از آبگیری سد، لرزه خیزی منطقه به طور چشمگیری افزایش یافته که این ممکن است متأثر از بدنه سد، ارتفاع، و یا حجم آب دریاچه آن (ارتفاع 177متر و حجم 261 میلیون متر مکعب) در تغییر روند لرزه خیزی منطقه باشد. لرزه خیزی منطقه را با استفاده از تغیی...

متن کامل

بررسی زمین لرزه های القایی ناشی از مخزن سد مسجد سلیمان

قرار گرفتن طرح سد و نیروگاه مسجد سلیمان در زون لرزه زمین ساختی زاگرس که یکی از فعالترین زون های لرزه زمین ساختی کشور می باشد، ضرورت انجام مطالعات گسترده و بویژه بررسی اثر دریاچه سد بر تغییرات آهنگ لرزه خیزی منطقه را بیش از پیش آشکار می سازد. سد مسجد سلیمان با ارتفاع از پی بالغ بر 177 متر ، عرض تاج 15 متر، طول تاج برابر با 497 متر و با دریاچه ای به حجم 261 میلیون متر مکعب در سطح تراز نرمال، یکی ...

15 صفحه اول

تأثیر ارتفاع آب مخزن بر رفتار لرزه ای سدهای خاکی (مطالعه موردی سد مسجد سلیمان)

چکیده- ارتفاع آب مخزن در زمان های مختلف آبگیری و تخلیه مخزن، از عوامل مهم و مؤثر بر رفتار دینامیکی سدهای خاکی است. برای بررسی تأثیر تراز آب مخزن بر رفتار لرزه ای سدهای خاکی، سد مسجد سلیمان با استفاده از روش اجزاء محد ود و با در نظر گرفتن معیار موهرکلومب برای مصالح بدنه سد، مدل سازی شده است. تحلیل استاتیکی با فرض 12 لایه و انجام لایه به لایه آغاز و در مرحله تراوش پایدار با اضافه شدن آب مخزن و...

متن کامل

ارزیابی متغیرهای مؤثر بر توزیع شکستگی‎ها در مخزن آسماری میدان نفتی هفتکل ‎(جنوب باختر ایران)

تاقدیس هفتکل یکی از میادین نفتی در فروبار دزفول واقع در زاگرس چین‎خورده است. در این مطالعه به بررسی عوامل کنترل کننده توزیع شکستگی‎ها پرداخته شده است که به عنوان مهم‎ترین متغیرهای مؤثر بر جایگیری مواد هیدروکربوری در سازند مخزنی آسماری هستند و در این زمینه با بهره‎گیری از اطلاعات زیرسطحی و روش‎های تحلیل زیرسطحی، شکستگی‎های این تاقدیس بررسی شده است. روش‎های مورد استفاده در بررسی شکستگی‎ها شامل تح...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 20  شماره 80

صفحات  95- 102

تاریخ انتشار 2018-01-10

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023